Ο Μπόγιας και τα πρώτα καταφύγια – Συγκλονιστική μαρτυρία μιας από τις παλαιότερες εθελόντριες στην Ελλάδα

Μια συγκλονιστική μαρτυρία μοιράζεται μαζί μας η Μάϊρα Αντωνίου, ενεργή εθελόντρια που δραστηριοποιείται φιλοζωικά στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια. Η Μάϊρα είναι ίσως η μόνη εν ζωή εθελόντρια, που έχει ζήσει από κοντά, όλα όσα εμείς οι νεότεροι έχουμε ακούσει σαν παραμύθια, για την Ελλάδα του ΜΠΟΓΙΑ, των πρώτων εθελοντικών καταφυγίων και την απουσία κτηνιάτρων. Η Μάϊρα δεν έζησε απλά την αυγή της μοντέρνας φιλοζωίας στην Ελλάδα, αλλά ήταν – και είναι ακόμα – στην πρώτη γραμμή, και μάλιστα σε μία από τις περιοχές που αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα, στην Σαλαμίνα. Στις 4 δεκαετίες που μετράει η εμπειρία της, έχουν αλλάξει πολλά. Το μόνο που ίσως δεν έχει αλλάξει, είναι ότι η ευημερία των ζώων, στηριζόταν και τότε και σήμερα, στην ανιδιοτελή αγάπη και στις προσπάθειες εθελοντών, Ελλήνων και ξένων.

Αξίζει πραγματικά να διαβάσετε την εμπειρία της, και ίσως καταλάβετε πολλά πράγματα. Το παρελθόν δεν το μελετάμε απαραίτητα για να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, αλλά κυρίως για να ερμηνεύσουμε το παρόν, να το δεχτούμε για αυτό που είναι, και να μπορέσουμε να προσωρήσουμε μπροστά.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ – ΔΕΚΑΕΤΙΑ ’70

“Το 1977, ο σύζυγος μου και εγώ ήρθαμε στην Ελλάδα, από την Νότιο Αφρική, όπου και η δύο είχαμε μεγαλώσει, για μεταπτυχιακές σπουδές του. Μέχρι τότε δεν γνωρίζαμε τίποτα για το τι επικρατούσε με τα ζώα στην Ελλάδα.
Κάποια στιγμή, είδαμε έναν άνδρα στην τηλεόραση να οδηγεί ένα άλογο με τα πόδια μέσα στη κίνηση, στην λεωφόρο Μαραθώνιος. Αυτός ο άνδρας ήταν ο Μάικ Γαρμπής, και οδηγούσε το άλογο στο καταφύγιο ζώων που είχε ιδρύσει στο Χαρβάτι Παιανίας.

Το καταφύγιο ήταν 13 στρέμματα. Φιλοξενούσε, σκυλάκια, γατάκια, γαϊδουράκια, άλογα. Είχε ένα σπίτι για διαμονή, και αυτό το χρησιμοποιούσαμε να ξεκουραστούμε το μεσημέρι. Από την πρώτη στιγμή του τον γνωρίσαμε, γίναμε μέλη του σωματείου του, ΈΝΩΣΙΣ ΖΩΌΦΙΛΩΝ ΕΛΛAΔΟΣ. Εγώ πήρα την θέση τις γραμματέως, και η ζωή μας στην Ελλαδα πήρε μια άλλη τροπή από αυτή που είχαμε ονειρευτεί.

Ξεχάσαμε τα μπάνια στην θάλασσα, τον ήλιο τον μπλε ουρανό, κάναμε μπάνιο στον ιδρώτα μας, ο ήλιος μας έκαιγε, για άμμο είχαμε την βρώμα του χώματος που καθαρίζαμε, και δεν κοιτούσαμε τον ουρανό, το κεφάλι μας ήταν πάντα σκυμμένο κάτω, να ταΐζουμε, να καθαρίζουμε, να φροντίζουμε.

Κάθε σαββατοκύριακο είμαστε εκεί. Εγώ είχα και άλλο ένα καθήκον. Μια φορα την εβδομάδα πήγαινα στον ΒΟΚΤA στα Οινόφυτα και γέμιζα σακούλες από τα σφαγμένα κοτόπουλα που δεν μπορούσαν να πουληθούν. Ήταν πολλά και μού τα έδιναν δωρεάν, γέμιζα το αυτοκίνητο. Αυτά μαγειρεύαμε με ρύζι για τα σκυλάκια και γατούλες του καταφυγιου. Δεν υπήρχε ξηρά τροφή, ούτε είχαμε ηλεκτρικό ρευμα. Σε μια εξωτερική κουζινίτσα, μακρια από τα ζώα και το σπίτι, ανάβαμε φωτιά, και μαγειρεύαμε μέσα σε ένα μεγάλο καζάνι. Υπήρχε μια γεννήτρια για το σπίτι και τα ψυγεία.

Για στειρώσεις ούτε κουβέντα, τα φάρμακα ήταν λίγα, και κανένας κτηνίατρος πουθενά. Ήμασταν ελάχιστοι εθελοντές, εγώ και ο άντρας μου ο Τόνυ κάθε σαββατοκύριακο, και κάθε καλοκαίρι δύο κοπέλες από την Αγγλία, αγαπημένες αδερφές, η Καρολίν και η Νίκη, που περνούσαν τα καλοκαίρια τους στο καταφύγιο, ακούραστες και αφοσιωμένες.

Ένα πρωινό, βρήκαμε έξω από την πόρτα του καταφυγίου μια λιονταρίνα μέσα σε να σιδερένιο κλουβι. Έζησε μαζί μας κάποια χρονια, έτρωγε τα κοτόπουλα του Βοκτά, που τώρα ήταν περισσότερα λόγο αυτής, και μέσω τις Βρετανικής οργάνωσης GREEK ANIMAL WELFARE, μεταφέρθηκε πρώτα στην Βόρειο Ελλάδα, και μετά στην Αγγλία.“

Ο ΜΠΟΓΙΑΣ

Η κατάσταση με τα αδέσποτα τότε δεν ήταν αυτή που επικρατεί τώρα. Δεν υπήρχαν αδέσποτα σε τέτοια νούμερα και ο λόγος ήταν απλός, υπήρχε ακόμα ο “ΜΠΟΓΙAΣ”, το θεριό που μάζευε τα σκυλιά με την αποχη, και τα σκότωνε με γκασμάδες και φτυάρια, και εάν εσύ ήσουν μάγκας, και σκότωνες ένα σκύλο με οποιον τρόπο γούσταρες, έκοβες τα δύο αφτιά του, και σου έδιναν 50 δραχμές.

Στην μάχη για την κατάργηση του ΜΠΟΓΙΆ ήμασταν συγκεκριμένα:

Η Μαρίνα Κόλλια, από το ΦΙΛΟΖΩΙΚΌ ΣΩΜΑΤΕΊΟ ‘AΓΙΟΣ Φραγκίσκο, με καταφύγιο στο Κορωπί.

Η Πατ Σταθάτου, από την ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΦΙΛΟΖΩΙΚΉ ΕΤΑΙΡΙΑ με το καταφύγιο έγινε αργότερα στο Κορωπί.

Ο Μάικ Γαρμπης, από την ΈΝΩΣΙ ΖΩΌΦΙΛΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ, με το καταφύγιο στο Χαρβάτι Παιανίας.

Κάι η Ιωάννα Γκαραγκούνη, που ήταν πρόεδρος τις ψευτο- ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΊΑΣ ΦΙΛΟΖΩΙΚΏΝ ΣΩΜΑΤΕΊΩΝ ΕΛΛAΔΟΣ – ένα απλό σωματείο και όχι συνομοσπονδία, παραπληροφόρηση ώστε να πουλάει μούρη αφου ήσουν ότι δήλωνες, κάτι που έκανε για δεκαετίες, η οποία δήλωνε πως εκείνη ήταν που ΈΚΛΕΙΣΕ ΤΟΝ ΜΠΟΓΙA’”
(…)
“Οχι μόνον δεν υπήρχαν Συνομοσπονδίες τότε, αλλα ούτε καν Ομοσπονδίες, αυτές δημιουργήθηκαν μετά το 2000.

Εγώ ήμουν σε κάθε συνάντηση που έγινε, μαζί με τον Μάικ, και την τότε αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ. Με αυτούς έγιναν οι συζητήσεις τότε, και αυτοί έδωσαν την υπόσχεση να κλείσει ο ΜΠΟΓΙΑΣ, όπως και έγινε.”
(…)
“Αυτοί ειμασταν οι άνθρωποι που πιέσαμε να καταργηθεί ο ΜΠΟΓΙΑΣ.

Ο Μαικ Γαρμπης, η Πατ Σταθάτου, και εγώ είμαστε από το εξωτερικό. Με την Μαρίνα Κόλλια είχα συνδεθεί προσωπικά, ήταν ένας άνθρωπος που που έδωσε ότι είχε και δεν είχε για τα ζώα που αγαπούσε πραγματικά.

Η Ελληνική Φιλοζωική Εταιρία, έγινε μια επιχείρηση αργότερα, και δεν πιστεύω πως η Πατ θα το ήθελε αυτό.

Όσο για την Γκαραγκουνη, δεν θα πω τίποτε άλλο, περα από το ότι έκανε ό,τι ήταν δυνατόν στην ζωή τις να να σπείρει διχόνοια και μίσος.“

Η ΠΡΩΤΗ ΞΕΝΗ ΦΙΛΟΖΩΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

“Το 1982 κατέβηκαν οδικώς από την Αγγλία η Βεσνα και ο Πωλ Τζόουνς. Ήρθαν και αυτοί να απολαύσουν τις διακοπές τους. Μάταια. Η κατάσταση που αντίκρισαν στην επαρχία κατεβαίνοντας, τους οδήγησε στο καταφυγιο του Μάικ Γαρμπή. Έμειναν εκεί, και γυρίζοντας στην Αγγλία, η Βεσνα ίδρυσε το Greek Animal Rescue. Τον πρώτο σκύλο που έφερε στην Αγγλία από την Ελλαδα τον ονόμασε Γαρμπή.“

ΔΕΚΑΕΤΊΑ ’90, ΣΠΑΖ ΚΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΤΕΙΡΩΣΕΙΣ

“Ο άντρας μου και εγώ γυρίσαμε στην Νότιο Αφρική για μερικά χρόνια. Όταν επιστρέψαμε στην Ελλάδα το 1991,η κατάσταση ήταν διαφορετική. Υπήρχαν αδέσποτα παντού. Στην Γλυφάδα όπου μέναμε υπήρχαν παντού αγέλες.

Λίγα χρόνια πριν είχε ιδρυθεί ο ΣΠΑΖ, ο Σύλλογος Προστασίας Αδέσποτων Ζώων. Στόχος ήταν οι στειρωσεις και μόνο οι στειρωσεις. Χρηματοδοτουσαμε τις στειρωσεις σε συμβεβλημενους κτηνιατρους στην Γλυφάδα και την Βούλα, και δεν κάναμε διακρίσεις μεταξύ αδέσποτων και δεσποζόμενων.

Με την τότε πρόεδρο, την Τζοάννα Γκρενάκη, και άλλους εθελοντές από το εξωτερικό, γνωρίζαμε πολύ καλά πως ένα σωματείο έπρεπε να δουλέψει για να έχει χρήματα. Δεν ήταν και δεν είναι τίποτε εύκολο, πέσαμε όλοι με τα μούτρα. Κάναμε car boot sales, επιτυχημένα μπαζάρ, πώληση παλαιών ρούχων και βιβλίων. Εγώ και ο Tony ετοιμάζαμε hot dog, που έκαναν ουρές για να τα πάρουν ζεστά, με καραμελωμένο κρεμμύδι, κέτσαπ και μουστάρδα.

Υπήρχε ομόνοια, καλή θέληση και σεβασμός μεταξύ μας, και πετύχαμε.”
(…)

Το “ξέρεις ποιος είμαι εγώ”, “εγώ αγαπώ τα ζώα περισσότερο”, “εγώ ξέρω καλύτερα”, “εγώ κάνω τα πάντα καλύτερα”, αυτό το “ΕΓΏ”, που δεν έχει άξονα το ζωο, δεν χωράει μεταξύ φιλόζωων, γιατί η φιλοζωία δεν είναι αγώνας δρόμου.

(…)

Αυτό που έμοιαζε να είναι η αυγή του φιλοζωικού κινήματος στην Ελλάδα, το οποίο κατάργησε τα σύνορα και ένωσε Έλληνες και ξένους με μοναδικό γνώμωνα την αγάπη τους για τα ζώα, αμαυρώθηκε από μια γυναίκα, την Ιωάννα Γκαραγκούνη, που όπως αναφέρει η Μάϊρα, “έκανε ό,τι ήταν δυνατόν στην ζωή τις να να σπείρει διχόνοια και μίσος.“

Με ξενοφοβική και εθνικιστική ρητορική που δεν ταιριάζει στην φιλοζωία η οποία δεν γνωρίζει σύνορα, καθώς προτεραιότητα έχουν τα ζώα και μόνο τα ζώα, ίδρυσε ένα σωματείο το οποίο ονόμασε “Συνομοσπονδία Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδος”, όταν ακόμα δεν υπήρχαν καν ομοσπονδίες στην Ελλάδα, παραπλανώντας πολίτες, δημοσιογράφους και αρμόδιες αρχές πως εκπροσωπούσε την πλειονότητα του φιλοζωικού κόσμου.

Έκανε σκοπό της ζωής της να βάλει φρένο στις υιοθεσίες ζώων στο εξωτερικό, μετονομάζοντας την υιοθεσία “λαθρεμπόριο”, μια ρητορική που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, και που είναι βαθειά ριζωμένη σε πολιτικούς κύκλους και στην δημοσιογραφία, και που υποστηρίζεται από ακραίες και βδελυρές σελίδες που χρησιμοποιούνται για online bullying by proxy.

Σήμερα μνημονεύεται ως η γυναίκα που κατάργησε τον ΜΠΟΓΙΑ, ακόμα και από εφημερίδες όπως η Καθημερινή, που δυστυχώς συμβάλλουν στην διάδοση μιας θωρίας συνομωσίας και στην συκοφαντία των εθελοντών, ωστόσο η καταργηση του ΜΠΟΓΙΑ δεν ήταν δικό της επίτευγμα – τουλάχιστον όχι μόνο δικό της.

Δεν θέλαμε να αλλοιώσουμε την μαρτυρία της Μάϊρας με τις τελευταίες αυτές πληροφορίες, όμως επειδή είναι άδικο μια γυναίκα που υπήρξε εχθρός του φιλοζωικού κινήματος να μνημονεύεται ψευδώς ως ο μοναδικός άνθρωπος που κατάργησε τον ΜΠΟΓΙΑ, θεωρήσαμε σωστό να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα.

*Το κείμενο της Μάϊρας Αντωνίου προσαρμόστηκε ώστε να είναι πιο ευανάγνωστο στο σαίτ. Διαβάστε το αυθεντικό εδώ.